Şarkı

• Divan şiirine Türklerin kazandırdığı bir nazım biçimidir.
• En az 3, en çok 5 dörtlükten oluşur.
• Aruz ölçüsüyle yazılır.
• Uyak düzeni genellikle (aaaa / bbba / ccca / ddda) biçimindedir.
• Kimi şarkılarda bir ya da iki dize yinelenir. Yinelenen dizeye nakarat denir.
• Bestelenmek amacıyla yazılır.
• Besteleneceği böylelikle geniş halk kitlelerine ulaşacağı düşünüldüğü için genellikle yalın bir dil kullanılmıştır.
• Genel olarak aşk, sevgili, içki, eğlence, doğa, yaşama sevinci, ayrılık, ayrılık acısı, gurbet gibi duygusal konuları işler.
• Şair mahlasını genellikle son dörtlükte söyler.
• Halk edebiyatındaki türkü ile benzerlik gösterir.
• Şarkılarda her dörtlüğün üçüncü dizesine miyan ya da miyanhane denir.
• İlk örneklerini 17. yüzyılda Naili vermiştir. Nedim ise en güzel örneklerini vermiştir. En çok şarkıyı ise Enderunlu Vasıf yazmıştır. Ayrıca Cumhuriyet döneminde Yahya Kemal de bu türün örneklerini vermiştir.

Şarkı

Sevdiğim cânım yolunda hâke yeksân olduğum

Iyddır çık naz ile seyrana kurban olduğum

Ey benim aşkında bülbül gibi nâlân olduğum

Iyddır çık naz ile seyrana kurban olduğum

Cümle yâran sana uşşâk olduğun bilmez misin

Cümlenin tâkatları tâk olduğun bilmez misin

Şimdi âlem sana müştâk olduğun bilmez misin

Iyddır çık naz ile seyrana kurban olduğum

Gâhi feyz-âbâda doğru azmedip eyle safâ

Asaf-âbâda gelip gâhî salın ey mehlikâ

Gel hele gör sahn-ı Sa'd-âbâda hiç olmaz bahâ

Iyddır çık naz ile seyrana kurban olduğum

Kapladup gül penbe şâli ferve-i semmûruna

Ol siyeh zülfü döküp ol sine-i billûruna

Itr-ı şâhiler sürüp ol gerden-i kâfûruna

Iyddır çık naz ile seyrana kurban olduğum

Sen açıl gül gibi zâr ile hezâr olsun Nedim

Bend bend olsun hâm-ı zülfün şikâr olsun Nedim

Sen salın cânâ yolunda hâksâr olsun Nedim

Iyddır çık naz ile seyrana kurban olduğum

NEDİM

Şarkı

Kalbim yine üzgün seni andım da derinden;

Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden! 

Yorgun ve kırılmış gibi en ince yerinden,

Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden! 

Senden boşalan bağrıma gözyaşları dolmuş!

Gördüm ki yazın bastığımız otları solmuş.

Son demde bu mevsim gibi benzin de kül olmuş. 

Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden!

Yahya Kemal BEYATLI

Kaynaklar

10. Sınıf Türk Edebiyatı, Palme Yayıncılık

10. Sınıf Türk Edebiyatı, Esen Yayınları

LYS Edebiyat, Limit Yayınları