Rubai

• Rubai, dört mısradan yani tek dörtlükten oluşan bir divan edebiyatı nazım şeklidir. 
• Fars (İran) edebiyatından edebiyatımıza geçmiştir.
• Rubaiye Farsça "dübeyt" ve "çar-mısra denir.
• Aruz ölçüsüyle yazılır.
• Rubainin uyak (kafiye) düzeni (şeması) manide olduğu gibi “aaxa”dır. 
• Dört dizesi birbiriyle kafiyeli olan (aaaa) rubailer de vardır. Bu tür rubailere "rubai-i musarra" ya da "terane" denir.
• Rubailerde genellikle düşünce ve felsefe yönü ağır basan temalar ele alınmıştır.
• Şairler rubailerde mahlaslarını genellikle kullanmamışlardır.
• Rubai denince akla gelen ilk isim İranlı meşhur şair Ömer Hayyam’dır. Türk edebiyatında da rubai yazan pek çok şair olmuştur: Azmîzâde Hâletî, Mevlana (Farsça yazmıştır.) Kadı Burhaneddin, Nef’î, Kara Fazlî, Nâbî, Fuzûlî, Esrar Dede, Yahya Kemal Beyatlı, Arif Nihat Asya, Ümit Yaşar Oğuzcan...

AZMİZÂDE HALETİ'DEN

Rubai

Esrârını dil zaman zaman söyler imiş
Hengâme-i gamda dâstan söyler imiş
Işk ehli olub da mihnet-i hicrâne
Ben sabr iderin diyen yalan söyler imiş

Günümüz Türkçesiyle

Gönül gizliliklerini zaman zaman söylermiş
Acıya düştüğü dönemde destan söylermiş
Sevgiye kapılıp da ayrılık acısına
Ben katlanırım diyen yalan söylermiş


ÖMER HAYYAM'DAN

Rubai

Seher yeli eser yırtar eteğini gülün
Güle baktıkça çırpınır yüreği bülbülün
Sen şarap içmene bak çünkü nice güzel yüzler
Kopup dallarından toprak olmadalar her gün.

Rubai

Gönlümün dilediği gül yüzüne bakmak;
Elimin özlediği kadehi kavramak.
Her zerrem nasibini almalı dünyadan
Yarın güle kavuşturmadan beni toprak.

Rubai

Ey kör! Bu yer, bu gök, bu yıldızlar boştur boş!
Bırak onu bunu da gönlünü hoş tut hoş!
Şu durmadan kurulup dağılan evrende
Bir nefestir alacağın, o da boştur boş!


Ömer Hayyam'ın Alayına Gider Yaptığı, Günümüze Işık Tutan 16 Muhteşem Sözü

Kaynaklar
10. Sınıf Türk Edebiyatı, Esen Yayınları
10. Sınıf Türk Edebiyatı, Palme Yayıncılık
10. Sınıf Türk Edebiyatı, Editör Yayınevi
LYS Edebiyat, Limit Yayınları