Âşık Paşa (1272-1332)

• Asıl adı Ali'dir, mahlası Âşık'tır.
• 14. yüzyılın ünlü tasavvuf şairlerinden biri de Aşık Paşa'dır.
• O da Gülşehri gibi 14. yüzyılın önemli kültür merkezlerinden olan Kırşehir'dendir.
• Aşık Paşa'nın Türk dili ve edebiyatı açısından en önemli ve ünlü eseri Gâripnâme'dir. 
• Aşık Paşa'nın hem aruz hem de heceyle yazılmış şiirleri, gazel ve ilahileri de vardır. 
• İlahilerinde Yunus Emre havası sezilir.

Yapıtları

Garipname: Âşık Paşa, 1330'da yazdığı yaklaşık 12 000 beyitlik bir mesnevi olan bu eserinde halka tasavvufu öğretmeye çalışmıştır. Aruzun fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün kalıbıyla yazılmıştır. Konusu yönünden dinî-tasavvufî ve ahlâki bir eserdir. Bu eser 14. yüzyıl Anadolu Türkçesinin (Eski Anadolu Türkçesinin) özelliklerini yansıtması açısından da çok önemlidir. Âşık Paşa bu eserinde Türkçeye önem verilmesi gerektiğini belirtmiş ve eserini bilinçli olarak sade Türkçeyle yazmıştır. 

Fakrname: 161 beyitlik tasavvufi bir mesnevidir.

Vasf-ı Hal: 39 beyitlik bir mesnevidir. 

Hikaye: 59 beyitlik bir mesnevidir.

Fürkatname: 56 beyitlik bir mesnevidir.

Kîmyâ Risâlesi: Aşık Paşa'ya ait olduğu şüpheli olan bir mesnevidir. 

Garipname'den

Türk diline kimsene bakmazıdı,

Türklere hergiz (asla) gönül akmazıdı;

Türk dahı bilmezidi ol dilleri,

İnce yolı, ol ulu menzilleri.

Bu Garibnâme anın (ondan) geldi dile,

Kim bu dil ehli dahı ma'nî bile.

...

Dünyada beş kapı vardır ey safâ!

Her birine can ile kıl vefâ

Her kim o beş kapıdan alkış (dua) ala

Şeksüzin (şüphesiz) ondan Çalap hoşnut ola

İşit şimdi her birinin adını

Kim bilesin işbu sözün tadını

Birisi, ata ile ana durur

Birisi üstadın değil mi ne durur?

Birisi ahîdir, biri şeyh kapısu

Olsa gerek her birinin tapusu

Biri hod Hazret durur belli beyân
Beş kapı bunlardır bilgil iyân (açık, belli)

Kaynaklar

10. Sınıf Türk Edebiyatı, Palme Yayıncılık

http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=6411