15. Yüzyıl Divan Şairleri

ALİ ŞİR NEVAİ

• Çağatay edebiyatının ünlü şairidir.
• Yakın dostu, şair ve Timur Devleti hükumdarı Hüseyin Baykara'nın sarayında yer almış ve çeşitli devlet görevlerinde bulunmuştur.
• Çağatay Türkçesi onun sayesinde büyük bir edebiyat dili haline gelmiştir. Bundan dolayı Çağatay Türkçesinden/Doğu Türkçesinden "Nevai Dili" diye bahsedilir.
• Türkçenin Farsçadan üstün olduğuna inanmış, bunu ispatlamak için Muhakemetü'l-Lugateyn (İki Dilin Karşılaştırması) adlı eserini yazmıştır.
• Türk edebiyatında ilk şairler tezkiresi olan Mecalisü'n-Nefais'i yazmıştır.
• Türk edebiyatındaki ilk hamseyi (beş mesnevi) yazmıştır.

Yapıtları

Hazâinü’l-Me’ânî (Türkçe divanlarının genel adı)

Farsça Dîvân

Hamsesi: Hayretü’l-Ebrâr, Ferhâd u Şîrîn, Leylâ vü Mecnûn, Seb’a-i Seyyâre, Sedd-i İskenderî

Lisânü’t-Tayr: Bu mesnevide Farsça şiirlerindeki Fânî mahlasını kullanmıştır.

Mecâlisü’n-Nefâis: İlk Türkçe tezkiredir.

Muhâkemetü’l-Lugateyn: Nevâî’nin dil alanındaki ulusal bilincini sergileyen önemli bir eserdir. Türkçenin ifade kuvvetini ve Farsçadan üstünlüğünü örneklerle ispat etmeye çalışmıştır.

Mîzânü’l-Evzân

Münâcât

Çihil Hadîs

ŞEYHİ

• Asıl adı Yûsuf Sinâneddîn’dir.
• Germiyanoğulları Beyliği'nin kültür çevresinde yetişmiş bir divan şairidir.

Yapıtları

1. Dîvân

2. Harnâme: 126 beyitlik küçük bir mesnevîdir. Türk edebiyatındaki ilk fabl örneğidir. Yük taşımaktan bıkmış bir eşeğin semiz öküzlere özenmesi sonucu kulağını ve kuyruğunu kaybetmesini anlatmaktadır. 

3. Hüsrev ü Şîrîn: Mesnevidir.

AHMET PAŞA

• Fatih Sultan Mehmet'in veziri olarak görev yapmıştır.
• Çoğunlukla aşk ve tabiat güzelliğini işlemiş; din dışı gazel ve murabbalarıyla tanınmıştır. Dini ve tasavvufi konulara rağbet göstermemiştir.
• Tek eseri, şiirlerini topladığı Dîvân’ıdır.

NECATİ BEY

• Divan şiirinde atasözlerini, deyimleri, halk söyleyişlerini kullanan ilk divan şairlerindendir.
• Aşk konusunu işleyen gazelleri ünlüdür.
• En ünlü gazeli "döne döne" redifli gazeldir.
• Dönemine göre sade bir dil kullanmıştır.
• Günümüze ulaşan tek eseri Dîvân'ıdır.

HAMDULLAH HAMDİ

Hamse sahibidir.

AHMED-İ DAİ

Asıl adı Ahmed olan şair, Dai mahlasını kullanmıştır.

Yapıtları

Türkçe Divan

Farsça Divan

Çengnâme: Tasavvufi-alegorik bir mesnevidir.