Türkçe Edebiyat: Orhan Veli Kanık (1914-1950)

13 Nisan 1914'te İstanbul'da doğan sanatçı, ilkokula Beşiktaş Akaretler İlkokulu'nda başladı, Galatasaray Lisesi'nin ilk kısmına geçti, beşinci sınıfı Ankara Gazi İlkokulu'nda okuyarak ilkokulu bitirdi. Ortaokul ve liseyi de Ankara'da okuyan Orhan Veli, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'ne girdi. İki yıl sonra buradan ayrılarak çalışma hayatına başladı. Bir yıl kadar yardımcı öğretmenlik yaptı. PTT Genel Müdürlüğü'nde çalışırken (1936-1942) askere alındı. Yedek subaylığı Bolayır'da geçti. Milli Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu'na çevirmen olarak girdi. Ankara'da bir gece, belediyenin kablo döşemek için açtırdığı bir çukura düşerek başından yaralandı. İstanbul'a döndükten sonra bir arkadaşının evinde otururken aniden fenalaştı ve kaldırıldığı Cerrahpaşa Hastanesi'nde 14 Kasım 1950 Salı günü 36 yaşında dünyaya gözlerini yumdu.

Edebî Yönü

1936'dan itibaren Varlık dergisinde yayımlanan şiirlerinde Mehmet Ali Sel, bazı çevirilerinde Adil Hanlı takma adlarını kullanmıştır.
Vezinli (aruz-hece) ve kafiyeli tarzdaki ilk şiirlerinde Ahmet Haşim, Necip Fazıl ve Cahit Sıtkı'nın etkileri vardır.
1941'de ise kendilerinden önceki şiir ve sanat anlayışını temelinden değiştirmeyi amaçlayan bir tavırla Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile beraber ortaklaşa Garip adlı kitabı yayımlamış ve Garip Hareketi'ni başlatmış ve ölümüne kadar Garip Hareketi'nin ilkelerine bağlı kalmıştır.
Şiir sanatına ait klasik biçimlerin dışına çıkarak modern Türk şiirinin olanaklarını genişletmiştir.
Her türlü sözcüğün (kundura, nasır, cımbız vb.) şiire girebileceğini göstermiş, gündelik dili kullanmıştır.
Sokağı şiire taşımıştır.
Şiiri bütünüyle toplumun emrine vermiş, bireyciliğe karşı çıkmıştır.
Şiirlerinde sıradan insanları, insanın basit ama sevgi dolu yaşamını, aşklarını, acılarını, kaygılarını işlemiştir.
Çocukluğa özlem, doğa, deniz, İstanbul sevgisi, kaldırımlar, balıklar onun şiirlerindeki konularıdır.
Şiirlerinde derin bir "ironi" (ince alay) vardır.
Espri ve nükteye yer vermiştir.
1949'dan ölümüne kadar -1950'ye kadar- "Yaprak" adlı iki sayfalık (tek yaprak) dergiyi 27 sayı çıkarmıştır. Orhan Veli'nin ölümü üzerine arkadaşları "Son Yaprak" adlı özel bir sayı çıkarmıştır.
1948'de La (Fontaine) Fonten'in birçok fablını "La Fontaine Masalları" adıyla manzum biçimde çevirmiştir.
1949'da Nasrettin Hoca'nın birçok fıkrasını "Nasrettin Hoca Hikayeleri" adıyla manzum biçime getirmiştir.
Şiirleri ölümünden sonra "Orhan Veli - Bütün Şiirleri" adıyla yayımlanmıştır.