Sayfalar

25 Aralık 2016 Pazar

Melih Cevdet Anday (1915-2002)

Garipçiler

1915’te İstanbul’da doğan sanatçı, Ankara Gazi Lisesi’nden 1936’da mezun olmuştur. Oktay Rifat ve Orhan Veli okul arkadaşlarıdır. 1938’de sosyoloji öğrenimi için Belçika’ya gitmiş, iki yıl sonra II. Dünya Savaşı çıkınca zorunlu olarak yurda dönmüştür. 1942’den başlayarak Ankara’da Milli Eğitim Bakanlığı Yayın Müdürlüğü’nde danışmanlık, Ankara Kitaplığında memurluk, gazetecilik yapmıştır. İstanbul’a yerleştiğinde çok çeşitli gazete ve dergilerde yazılar yayımlamıştır. İstanbul Belediye Konservatuvarı Tiyatro Bölümü fonetik-diksiyon öğretmenliğinden 1977’de emekli olmuştur. 2002 yılında ölmüştür.

Edebî Yönü

  • 15 Kasım 1936'da Varlık dergisinde yayımlanan "Ukde" adlı şiiriyle şairliğe ilk adımını atmıştır.
  • 1941'de Orhan Veli Kanık ve Oktay Rifat Horozcu ile birlikte yayımladıkları Garip adlı kitapla başlayan Garip Hareketi içinde yer almıştır.
  • 1946'dan sonra sanatını romantik ögelerden kurtararak sosyal temellere dayandırmıştır.
  • 1950'den sonra yazdığı şiirlerde imge ve simgeler değer kazanmaktadır.
  • Şiirlerinde duygudan çok düşünce ön plandadır. 
  • Son şiirlerinde vecizeler (özdeyişler) söylemiş, nüktelerden ibaret çarpıcı, kısa dizeler yazmıştır. 
  • Melih Cevdet için önemli olan üslûp değil, içerik daha doğrusu maksat veya ideolojidir. Ona göre "Şiir, bilinen sözcüklerle bilinmedik sözler kurmaktır..." "... şiir, bilinmeyen bir dünyanın söylemidir."


Eserleri

Şiir: Garip (Orhan Veli ve Oktay Rifat'la beraber), Rahatı Kaçan Ağaç, Telgrafhane, Yan Yana, Tanıdık Dünya, Yağmurun Altında, Kolları Bağlı Odysseus, Göçebe Denizin Üstünde, Teknenin Ölümü, Sözcükler, Ölümsüzlük Ardında Gılgamış, Güneşte


Roman: Gizli Emir, İsa’nın Güncesi, Aylaklar, Meryem Gibi, Raziye, Yağmurlu Sokak

Oyun: İçerdekiler, Ölümsüzler, Dört Oyun (Yarın Başka Koruda, Dikkat Köpek Var, Ölüler Konuşmak İsterler, Müfettişler) Mikadonun Çöpleri

Deneme: Doğu-Batı, Konuşarak, Paris Yazıları, Maddecilik ve Ülkücülük, Yiten Söz, İmge Ormanları, Gelişen Tiyatro, Yeni Tanrılar, Sosyalist Bir Dünya, Dilimiz Üstüne Konuşmalar, Geleceği Yaşamak, Geçmişin Geleceği

Gezi: Sovyet Rusya, Azerbaycan, Özbekistan, Bulgaristan, Macaristan


Melih Cevdet'le ilgili ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.


Kaynaklar
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, Feyzullah Çelikbağ-Mehmet Saylan, Limit Yayınları
http://www.edebiyatogretmeni.org/melih-cevdet-anday/

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder