Sayfalar

18 Nisan 2017 Salı

Milli Edebiyat Dönemi Şiiri


  • Halk şiiri savunulmuştur. Koşma-mani tipi uyak örgüsü kullanılmıştır. Yarım uyak ve rediften yararlanılmıştır.
  • Aruz ölçüsü yerine şiirimizin geleneksel ve ulusal ölçüsü sayılan "hece ölçüsü" benimsenmiştir.
  • Nazım birimi olarak dörtlük esas alınmıştır ama Batılı biçimler de kullanılmıştır.
  • Halk edebiyatı nazım biçimlerinden yararlanılmıştır. 
  • Sade bir dil kullanılmıştır.
  • Doğa, yurt güzellikleri, kahramanlık ve Anadolu gibi konular işlenmiştir.
  • Türkçülük düşüncesiyle hareket edilmiştir. 
  • Duygudan ziyade fikirler ön plana çıkmış ve didaktik (öğretici) eserler verilmiştir.
  • Romantik söyleyiş hakimdir, toplumsal konulara tam olarak değinilmemiştir.
  • "Halka doğru" ilkesi benimsenmiş ve milli konular işlenmiştir.

Milli Edebiyat Dönemi şiirini üçe ayırabiliriz. 

1. Sade Dille ve Hece Ölçüsüyle Yazılmış Şiir

2. Saf (Öz) Şiir

3. Halkın Yaşayış Tarzını ve Değerlerini Anlatan Manzumeler


Şiirdeki Diğer Yönelimler

Nayiler

  • Halit Fahri Ozansoy, Selahattin Enis, Hakkı Tahsin, Orhan Seyfi, Yakup Salih, Hasan Sait gibi gençlerin destekledikleri bu hareket, ulusal edebiyatın oluşmasını, "ulusal geçmişe bağlanış"ta görür. Nayilerin asıl belirleyicileri, Yahya Kemâl ve Şahabettin Süleyman'dır.
  • Bu görüşün temelinde, Türk edebiyatının ilk dönemlerine inerek 13. yüzyılın büyük mutasavvıflarından Mevlana Celalettin Rumi ile Yunus Emre'nin şiirlerindeki içten söyleyişi, coşkulu ve gizemli havayı şiirlerinde yaşatmak yatar.
  • Şiirde ölçüyü ve ahengi esas almışlardır. 
  • Şahabettin Süleyman'ın, Sefahat-ı Şiir ve Fikir dergisinde (1914 s.1) "Nayiler Yeni Bir Gençlik Karşısında" başlıklı makalesiyle tanıttığı bu topluluk, düşüncelerini ortaya koyacak yapıtlar veremeden dağılmıştır.  Pek etkili olmamıştır.

Nev-Yunanilik (Havza Edebiyatı)

  • Türk edebiyatını temelinden batılılaştırmak için "Eski Yunan edebiyatını örnek almışlardır."
  • Eski Akdeniz uygarlığıyla ilgili olduğu için Havza Edebiyatı ya da Nev-Yunanilik adını vermişlerdir.
  • Yahya Kemâl ve Yakup Kadri bu anlayışı benimsemişlerdir.
  • Bu eğilimin örnekleri de Yahya Kemal'in "Sicilya Kızları" ve "Biblos Kadınları" adlı şiirleri ile Yakup Kadri'nin "Siyah Saçlı Yabancı ile Berrak Gözlü Genç Kızın Sözleri" başlıklı yazısıyla sınırlı kalmıştır.
  • Nev-Yunanilik dönemini etkileyen bir gelişme göstermemiştir. 
  • Şiirimizdeki asıl temsilcisi Salih Zeki Aktay olarak görülür.


Kaynaklar
11. Sınıf Türk Edebiyatı, Ekstrem Yayıncılık
LYS Edebiyat, Limit Yayınları

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder