Öğretici metinler; haber ve bilgi vermek, ikna etmek, kanıları değiştirmek, uyarmak, düşündürmek, yönlendirmek, tanıtmak vb. amaçlarla kaleme alınan metinlerdir.
13. ve 14. yüzyılda oluşturulan öğretici metinlerde İslam medeniyetinin zihniyet üzerindeki etkisinden ötürü birtakım Arapça ve Farsça kelimeler kullanılmışsa da metinler genel olarak sade ve anlaşılır bir dille (sade nesir) manzum ve mensur (düzyazı) şeklinde yazılmıştır.
Bu metinlerde ele alınan en önemli temalar şunlardır: İslam, tasavvuf, din büyüklerinin ve tarihi şahsiyetlerin yaşamları ve olağanüstü davranışları, tıp, tabiat.
Edebiyatımızda ilk öğretici manzume Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig’idir. Edip Ahmet Yükneki’nin Atabetü’l- Hakâyık’ı, Ahmet Yesevî’nin Divan-ı Hikmet’i, Yunus Emre’nin Divan'ı, Risâletü’n Nushiye’si ile divanındaki şiirleri, Mevlâna’nın Mesnevî’si, Âşık Paşa’nın Garibnâme’si, Nabi’nin Hayriye’si ve Sünbülzâde Vahbi’nin Lütfiye’si edebiyatımızın önemli öğretici metinleri arasında yer alır. Ayrıca divan edebiyatında yer alan pek çok manzum eserlerle şiir sanatı ve sözlük konularında yazılmış eserler de öğretici nitelikler taşımaktadır.
13. ve 14. yüzyıldaki öğretici metinler ikiye ayrılır:
1. Tasavvufi Metinler
2. Nasreddin Hoca Fıkraları
Kaynaklar
10. Sınıf Türk Edebiyatı, Esen Yayınları
10. Sınıf Türk Edebiyatı, Editör Yayınevi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder